10, సెప్టెంబర్ 2009, గురువారం

కూనలమ్మ పదాలు



కూనలమ్మ పదాలు..అలతి అలతి పదాలు..అద్భుతమైన అర్ధాలు..ఎన్నో జీవిత సత్యాలు..!!

ఆరుద్ర గారు రాసిన ఈ పుస్తకం నాకెంతో ఇష్టం. ఎప్పటిలాగానే అబిడ్స్ వెళ్ళినప్పుడు విశాలాంధ్రకి వెళ్లానొకరోజు. ఎదురుగా వున్న డిస్ ప్లే స్టాండు లో "కూనలమ్మ పదాలు" పుస్తకం కనిపించింది. నాకున్న అలవాటేంటంటే పుస్తకాలు కొనుక్కుని ఇంటికి వచ్చాక వాటన్నిటి మీదా నా సంతకం పెట్టి, పుస్తకం కొన్న తేదీ వేసిన తరవాతే పుస్తకం చదువుతాను (రెండు మూడు రోజులు ఆలస్యమైనా సరే సంతకం చెయ్యనిదే పుస్తకం చదవను).

అలాంటిది... అసలు "కూనలమ్మ పదాలు" లోపల కంటెంట్ ఏంటో చూద్దామని స్టాండు లోంచి తీసి పుస్తకం తెరిచిన దాన్ని అక్కడే, అలాగే నిలబడి మొత్తం పుస్తకం చదివేశాను. ఆ తరవాత ఇంకే పుస్తకం జోలికీ వెళ్ళలేదు. కూనలమ్మ పదాలు ఒక పాతిక కాపీలు కొనుక్కున్నాను(నాకు నచ్చిన పుస్తకం, నాకు నచ్చిన వారికి బహుమతిగా ఇవ్వటం నాకో అలవాటు). ఎంతో ఇష్టంగా కూనలమ్మ పదాల్ని అందరికీ పంచిన నేను నా పుస్తకాన్ని ఉజ్జయినీ వెళ్ళినప్పుడు రైల్లో పోగొట్టుకున్నానండి.. ఆ తరవాత చాలా ప్రయత్నించాను, దొరకలేదు. మళ్ళీ మొన్న విశాలాంధ్ర కి వెళ్ళినప్పుడు అడిగితే మొదట లేవన్నాడు..అంతలోనే వెతికి మరీ తెచ్చిచ్చాడు "ఆఖరి కాపీ". నాకెంతో నచ్చిన ఆ పుస్తకం మీ అందరితోనూ పంచుకోవాలనిపించింది. అందుకే నా ఈ చిన్ని ప్రయత్నం.

ముమ్మాటికీ...

"కూనలమ్మ పదాలు...వేనవేలు రకాలు...ఆరుద్రదే వ్రాలు...అంటారు శ్రీ శ్రీ..!!
కూనలమ్మ పదాలు...లోకానికి సవాలు...ఆరుద్ర చేవ్రాలు...అంటారు శ్రీ శ్రీ..!!
కూనలమ్మ పదాలు...కోరుకున్న వరాలు...ఆరుద్ర సరదాలు...అంటారు శ్రీ శ్రీ..!!"

ఇంత అందంగా శ్రీ శ్రీ గారితో ముందు మాట చెప్పించుకున్న ఈ కూనలమ్మ పదాలు...తన మిత్రుడు ముళ్ళపూడి వెంకటరమణకు పెళ్లి కానుకగా ఆరుద్ర రాసి ఇచ్చిన ఈ కూనలమ్మ పదాలు...అలతి అలతి పదాలు..అద్భుతమైన అర్ధాలు..ఎన్నో జీవిత సత్యాలు..!!

కూనలమ్మ పదాలు సుమారుగా నూటయాభై వరకు వున్నాయి. నాకెంతో నచ్చిన ఈ కూనలమ్మ పదాల్లోంచి కొన్ని మెచ్చు తునకలు..

"చిన్ని పాదములందు...చివరి ప్రాసల చిందు...చేయు వీనుల విందు...ఓ కూనలమ్మ..!!
కొంత మందిది నవత...కొంత మందిది యువత...కృష్ణ శాస్త్రిది కవిత...ఓ కూనలమ్మ..!!

కొంటె బొమ్మల బాపు...కొన్ని తరముల సేపు...గుండె వూయల నూపు...ఓ కూనలమ్మ..!!
హాస్యమందున అఋణ...అందె వేసిన కరుణ...బుడుగు వెంకటరమణ...ఓ కూనలమ్మ..!!

ఎంకి పాటల దారి...ఎడద గుర్రపు స్వారి...చేయులే నండూరి...ఓ కూనలమ్మ..!!
చివరి ప్రాసల నాభి...చిత్రమైన పఠాభి...కావ్య సుధల షరాభి...ఓ కూనలమ్మ..!! "

నండూరి వారి ఎంకి నిజంగా మన కళ్ళ ఎదుట సాక్షాత్కరించిందేమో అనిపించిందీ పద్యంలో. ఈ పుస్తకానికి అదనపు ఆకర్షణ బాపూగారి బొమ్మలు. ప్రతీ పద్యానికీ తగినట్టుగా అందంగా, కొంటెగా వేశారు బొమ్మలు.

"భాగవతమున భక్తీ...భారతములో యుక్తి...రామ కధయే రక్తి...ఓ కూనలమ్మ..!!
బహుదినమ్ములు వేచి...మంచి శకునము చూచి...బయళుదేరఘ హా--చ్చి... ఓ కూనలమ్మ..!!

గుండెలో శూలమ్ము...గొంతులో శల్యమ్ము...కూళతో స్నేహమ్ము...ఓ కూనలమ్మ..!!

నరుడు మదిలో దొంగ...నాల్క బూతుల బుంగ...కడుగ జాలదు గంగ...ఓ కూనలమ్మ..!!

ఆత్మవంచన వల్ల...ఆడు కల్లల వల్ల...అగును హృదయము డొల్ల...ఓ కూనలమ్మ..!!
మనసు తెలుపని భాష...మంచి పెంచని భాష...ఉత్త సంద్రపు ఘోష...ఓ కూనలమ్మ..!! "

ఆరుద్ర గారు సిని కవిగానే తెలుసు నాకు ఈ కూనలమ్మ పదాలు చదివే వరకూ ..కానీ ఆయన కవిత్వమే కాక కధలూ..నవలలూ..నాటకాలూ..పత్రికా వ్యాసాలూ..ఇలా ఎన్నెన్నో రచనలు చేశారట. అది తెలిశాక చాలా ప్రయత్నం చేశా..ఇంకేమైనా వారి రచనలు దొరుకుతాయేమోనని..కానీ దొరకలేదు.

"మరియొకరి చెడు తేది...మనకు నేడు ఉగాది...పంచాంగ మొక సోది...ఓ కూనలమ్మ..!!

గుడి గోడ నలరారు...పడతి దుస్తుల తీరు...ఫిల్ములో సెన్సారు...ఓ కూనలమ్మ..!!

ఆశ తీరని తృష్ణ...అఘము తేలని ప్రశ్న...ప్రతిభ అడవుల జ్యోత్స్న...ఓ కూనలమ్మ..!!
తమలపాకు నములు... దవడతో మాట్లాళు...తానె వచ్చును తమిళు...ఓ కూనలమ్మ..!!

అడ్డు తగిలిన కొలది...అమిత శక్తులు గలది...అబల అగునా వెలది...? ఓ కూనలమ్మ..!!
అతివ పురుషుని దీటు...అనుచు నభమున చాటు...ఆడ కాస్మోనాటు...ఓ కూనలమ్మ..!!

నరము లందున కొలిమి...నాగుపాముల చెలిమి...అల్పబుద్ధుల కలిమి...ఓ కూనలమ్మ..!!
పరుల ఇంటను పెరిగే...పరుల పడతుల మరిగే...పరతత్త్వమై సురిగే...ఓ కూనలమ్మ..!! "

నిజ జీవితంలో మనకి ఎదురయ్యే అనుభవాలు, అనుభూతులూ, ఆనందాలు..వెరసి ఆరుద్రగారు రాసిన ఈ కూనలమ్మ పదాలు. మనందరం తప్పనిసరిగా చదివి ఆకళింపు చేసుకుని ఆచరించాల్సిన జీవిత సత్యాలు.

సాహిత్యం ఆర్ణవమైతే....ఆరుద్ర మధించని లోతుల్లేవు. సాహిత్యం అంబరమైతే....ఆరుద్ర విహరించని ఎత్తుల్లేవు. అతడు పట్టి బంగారం చెయ్యని సాహిత్య శాఖ లేదు...ఆ శాఖ పై అతడు పూయించని పువ్వుల్లేవు. అతని "కూనలమ్మ పదాలు" ప్రతిపద రమణీయం....పదపద చమత్కారం. సమకాలిక జీవితం మీద చురుకైన విసుర్లతో, కరుకైన కసుర్లతో ఈ పదాలు రసప్రదాలు.



6, సెప్టెంబర్ 2009, ఆదివారం

నేనూ నా భాషా పాండిత్యమూ

మా ఇంట్లో అందరూ స్వచ్చమైన తెలుగు మాట్లాడతారు. మా తాతగారు గొప్ప పండితుడు. సహజంగానే అమ్మమ్మా, అమ్మా, మావయ్యలూ అందరూ తెలుగు భాషా కోవిదులే. మా పెద్దత్తయ్య అయితే ఉభయ భాషా ప్రవీణ. ఇటు సంస్కృతంలోనూ, అటు తెలుగులోనూ దిట్ట. రామాయణ, భారత, భాగవతాలన్నీ ఔపోసన పట్టేసిందనే చెప్పుకోవాలి. అందరూ ఒక చోట చేరితే ఏదో ఒక విషయం మీద చర్చ జరుపుతూ వుంటారు. భాగవత పద్యాలతో అంత్యాక్షరీ ఆడుకుంటారు. అంత ఎందుకండీ (మా తరంలో) మా అన్నయ్య చక్కటి కవితలు రాస్తూంటాడు. అలాంటి ఇంట్లో మా వాళ్ళ కర్మ కాలి నేను పుట్టానండి (ముసలంలాగా).  

ఈ పోటీ ప్రపంచం లో నెగ్గుకు రావాలంటే ఇంగ్లీషు బాగా వచ్చి వుండాలి అనే ధోరణి ప్రాణం పోసుకుంటున్న రోజుల్లో పుట్టి పెరిగాం కదండీ..ఇక మాతృభాషేం వంటపడుతుందీ..? అలాగని ఇంగ్లీషు ఏమైనా అదరగొట్టేస్తాననుకుంటే చాలా పొరపాటు. మన ఇంగ్లీషు దెబ్బకి ఎదుటి వారు బెదిరి పారిపోవాల్సిందే. నేను ఐదవ తరగతి చదువుతూ వుండగా అనుకుంటా.. ఒకరోజు క్లాసులో మా ఇంగ్లీష్ టీచర్ "హౌ మెనీ మెంబర్స్ ఆర్ దేర్ ఇన్ యువర్ ఫ్యామిలీ" అని అడిగింది. "మై సెల్ఫ్, మై బ్రదర్, మదర్, గ్రాండ్ మదర్, అండ్ మై స్టెప్ మదర్ (పిన్నిని ఇంగ్లీషులో ఆంటీ అంటారని అప్పుడు నాకు తెలిదు)" అని ఎంతో వినయంగా చేతులు కట్టుకుని మరీ చెప్పాను నేను. మా ఇంగ్లీష్ టీచర్ తన పక్కనేదో బాంబు పడ్డట్టు ఉలిక్కిపడింది. మీ నాన్నగారికి ఇద్దరు భార్యలా అని అడిగింది. నేను కాదన్నా. ఆవిడకి అప్పటికి విషయం అర్ధమై ఒకటే నవ్వు. నా ఇంగ్లీషు భాషా పరిజ్ఞానానికి ఇది ఒక చిన్న మచ్చు తునక.

ఇంగ్లీషు భాష ధ్వంసం అయిపోయింది.. ఇక తెలుగు భాష హింస..!! సాధారణంగా క్లాసులో అందరినీ ఉద్దేశించి ప్రశ్నలు వేస్తూ వుంటుంది మా తెలుగు టీచర్. కాని నాకు అత్యుత్సాహం పొంగి పోరలిపోతూ వుంటుంది ఎప్పుడూ.. అందుకని ఆవిడ ఎవరిని అడిగినా ముందు నేను స్ప్రింగు లాగా లేచి నా వాక్చాతుర్యమంతా ప్రదర్శించి ఆవిడని భయపెడుతూ వుంటానన్నమాట . అలాగే ఒకసారి "సాలగ్రామాలు(చిన్నగా గుండ్రంగా వుండే రాళ్ళు..విగ్రహాలకంటే పవిత్రమైనవిగా భావించి పూజిస్తారు)" అంటే ఏంటో చెప్పమని అందరినీ అడిగింది. ఆవిడా ప్రశ్న అడగడమే ఆలస్యం..వెంటనే లేచి అదేదో నేనే కనిపెట్టిన విషయం లాగా అత్యంత ఉత్సాహంగా "ఉల్లిపాయలు" అని చెప్పా. యధావిధిగా మా టీచర్ అదిరిపడింది. పాపం ఆవిడ నోట మాట రాలేదు కాసేపు. ఇంతకీ అసలు విషయమేంటంటే మా అమ్మమ్మ సరదాగా ఉల్లిపాయల్ని సాలగ్రామాలు అని పిలిచేది. మరి ఆ విషయం నాకేం తెలుసు? మా టీచర్ అడగ్గానే నాకు తెలిసింది చెప్పాను.


ఇంకోసారీ..వామనావతార విశేషం చెప్పమంది. యధావిధిగా మళ్ళీ నేను నా అత్యుత్సాహాన్ని తెచ్చుకుని "వామనుడు విష్ణుమూర్తి అవతారంలో వచ్చి బలి చక్రవర్తిని దానమడగ్గానే..బలి చక్రవర్తి తన కాలి తొడలోంచి ఫ్లెష్ కట్ చేసి వామనుడికి దానం ఇచ్చాడు. ఆ తరవాత వామనుడు విష్ణుమూర్తి అవతారంలో శిబి చక్రవర్తిని మూడడుగుల నేల దానమివ్వమని అడిగి.. మొదటి అడుగు నేల మీద, రెండో అడుగు ఆకాశంలో పెట్టి మూడో అడుగు శిబి చక్రవర్తి తల మీద పెట్టి ఆయన్ని అండర్ గ్రౌండ్ లోకి తొక్కేశాడు" అని తెలుగు, ఇంగ్లీషు కలిపి..కధంతా సంకరం చేసి చెప్పాను. పాపం మా తెలుగు టీచర్ బిక్కచచ్చిపోయి నిలువు గుడ్లేసుకుని, నోట మాట రాక (అచ్చం సినిమాల్లో బ్రహ్మానందం లాగా) పాపం చాలా అవస్త పడింది. ఆ తరవాత నన్ను పక్కకి పిలిచి చేతిలో చెయ్యి వేయించుకుని మాట తీసుకుంది ఇలా అత్యుత్సాహాన్ని ప్రదర్శించి ఆవిడ ప్రాణాల మీదికి తీసుకురావద్దనీ , ఇక మీదట తన ప్రశ్నలకి జవాబు చెప్పే అవకాశం మిగతా పిల్లలకి వదిలేయ్యమనీ..!! ఇలా స్కూల్లో మన ప్రతాపానికి జడిసి టీచర్లు మిగతా పిల్లల్ని కూడా ప్రశ్నలు అడగడం మానేశారు (ఎందుకంటే ప్రశ్న ఎవరికి వేసినా జవాబు మాత్రం ముందు నా దగ్గర్నించే వచ్చేది).


స్కూల్లో భాగోతం చూశారు కదండీ ఇక ఇంటికి వెళ్దాం. అమ్మ నల్గొండ జిల్లాలో పని చేస్తున్నప్పుడు ఒకసారి ఏదో మీటింగ్ వుందని తన స్టాఫ్ తో కలిసి హైదరాబాద్ వచ్చింది. డిన్నర్ మా ఇంట్లోనే చేసి మళ్లీ ఆ రాత్రికే వెనక్కి వెళ్ళిపోవాలని ఆలోచన. స్టాఫ్ అందరితో కలిసి ఇంటికొచ్చింది. తనే స్వయంగా అందరికి విస్తళ్ళు వేసి వడ్డించి ఇంకా ఏదో కావాల్సి వచ్చి వంటగదిలోకి వెళ్తూ "వాళ్ళని మొహమాట పడద్దని చెప్పు" అని నాకు చెప్పింది. నేను నా సహజ రీతిలో పాండిత్యాన్నంతా ఒలకబోస్తూ "అస్సలు మొహమాటం లేకుండా, సిగ్గు లేకుండా భోంచేయ్యండి" అని చెప్పాను. అంతే..!!పాపం కరెంట్ షాక్ కొట్టిన కాకుల్లా నల్లగా మాడిపోయాయి వాళ్ళ మొహాలు. పాపం విస్తళ్ళ ముందు కూర్చున్న వాళ్లకి ముద్ద నోట్లోకి వెళ్తే ఒట్టు. మింగలేరూ, కక్కలేరూ. లేద్దామంటే అమ్మోఆఫీసర్ గారు ఏమనుకుంటారోనని ..పోనీ తిందామా అంటే పాపం అంతలేసి మాటలనిపించుకున్నాక ఎలా తినగలరు..? ఇంతలో అమ్మ నా మాటలు విని లోపల్నించి బైటికి వచ్చి వాళ్ళందరికీ సారీ చెప్పి శాంతపరిచింది. ఇంతకీ ఇంత చేసిన నేను మాత్రం బైట నా ఫ్రెండ్స్ తో హాయిగా ఆడుకుంటున్నా(అప్పుడు నా వయసు పన్నెండేళ్ళు). 


ఇలా భయంకర భాషా పాండిత్యమే కాదండి..చిన్నప్పుడు నాకు విపరీతమైన అనుమానాలు వస్తూ వుండేవి(నాకు doubting thomas అని పేరుండేది ) . ప్రతీదీ చదవడం లేక వినడం..జనాల ప్రాణాలు తినడం. ఒకసారి మా అమ్మమ్మ మమ్మలనందరినీ కూర్చోపెట్టుకుని రామాయణం చెప్తోంది. అందులో వానర సేన గురించిన ప్రస్తావన వచ్చింది. వెంటనే నాకో అనుమానమూ వచ్చింది. "వానరులంటే తోకలుంటాయి కదా..వాలికీ, సుగ్రీవుడికీ అందరికీ తోకలుంటాయి కదా.. మరి వాళ్ళ భార్యలకీ తోకలు వుంటాయా..వుంటే వాళ్ళు చీరలు ఎలా కట్టుకుంటారు.." అని. ఆ దెబ్బకి మా అమ్మమ్మ భయపడిపోయి నేనుండగా ఏవీ చెప్పడం మానేసింది. 


ఇలా నా ఈ పాండిత్య ప్రదర్శనతో జనాల్ని బాదడం నేను ఇంటర్ చదివే రోజుల్లో కూడా సాగింది. ఒకసారి మా ఫ్రెండ్ ఏదో ఇంటర్వ్యూకని నన్ను తోడు తీసుకుని వెళ్ళింది. ఇంటర్వ్యూ అయిపోయాక బైటికొచ్చి వాన పడుతోంటే ఒక షెల్టర్ కింద నిలబడ్డాం. మాతో బాటు చాలా మంది అక్కడ వున్నారు. ఇంతలో ఒక గేదె అటుగా వెళ్తూ నా కంట పడింది. వెంటనే నాలోని doubting thomas మేల్కొన్నాడు. ఆ వెంటనే మా ఫ్రెండ్ ని పిలిచి ఆ గేదెని చూపించి "అది ఆంటీ నా అంకులా" అని అడిగా. ఒక్కసారిగా అక్కడున్న అందరూ ఫక్కుమని నవ్వారు. మా ఫ్రెండ్ పాపం.. ఏం చెప్పాలో తోచక నన్ను అక్కడినించి లాక్కెళ్ళిపోయింది. ఇలా ఒక్క మా స్కూల్ లోనే కాదు..ఇంట్లో అమ్మావాళ్ళు, అమ్మమ్మా వాళ్ళు, నా ఫ్రెండ్స్, అన్నయ్య ఫ్రెండ్స్, ఇరుగూ, పొరుగూ... అందరూ నా పాండిత్యానికి బలైపోయినవాళ్ళే...పాపం!!